Selepas hampir 300 tahun, misteri menyelubungi sejenis makhluk yang dianggap mumia ikan duyung akhirnya terungkai apabila ia didapati sebenarnya merupakan bahan buatan manusia yang dicampur dengan beberapa bahagian ikan.
Memetik laporan Daily Mail Online, makhluk kira-kira 30 sentimeter yang diperbuat daripada kain, kertas, kapas dan bahagian-bahagian ikan itu mula ditemui di luar pulau Shikoku dekat Jepun antara tahun 1736 sehingga 1741.
Makhluk yang kini ditempatkan di sebuah tokong dekat bandar Asakuchi itu mempunyai legenda keabadian. Penduduk tempatan turut memuja makhluk ini kerana ia dianggap sebagai salah satu cara untuk menangkis wabak COVID-19.
Walaupun makhluk itu kelihatan seperti manusia, para saintis mengesyaki ia benar-benar hujung ekor ikan yang dicantumkan pada bahagian atas badan primat.
Atas sebab itu, mereka melakukan kajian menggunakan imbasan tomografi berkomputer (CT) untuk mendedahkan kebenaran di sebalik artifak berkenaan.
Artifak ini bukan mumia ikan duyung
Hiroshi Kinoshita daripada Persatuan Cerita Rakyat Okayama yang membuat kajian berkenaan berkata bahawa keputusan imbasan CT itu mengejutkan mereka.
“Jika bayangkan secara normal, anda akan fikir ia merupakan gabungan bahagian bawah badan ikan dan bahagian atas badan beruk. Walau bagaimanapun, hasil kajian itu menunjukkan bahawa bahagian bawah badan artifak berkenaan adalah ikan tetapi bahagian atasnya pula bukan mamalia,” ujarnya.
Kebanyakan bahagian atas badan artifak itu sebenarnya diperbuat daripada kain, kertas dan kapas walaupun kulit ikan buntal telah digunakan pada lengan, bahu, leher dan pipi.
Rambut makhluk itu sebenarnya berasal daripada mamalia. Kukunya diperbuat daripada keratin haiwan dan rahangnya diambil daripada ikan karnivor yang tidak diketahui.
Tiada rangka dalaman dikesan tetapi terdapat jarum logam di belakang leher dan bahagian bawah badan. Bahagian bawah pula dibuat dengan sisik ikan gelama. Pasir atau serbuk arang yang dicampur dalam bahan seperti pes telah digunakan untuk mengecat permukaan badan.
Mumia dicipta kerana permintaan
Sepanjang menjalankan kajian, peninggalan itu telah melalui pengimejan sinar-X, pengimbasan CT, analisis sinar-X pendarfluor, analisis DNA dan pentarikhan radiokarbon. Pemerhatian dengan mikroskop optik dan elektron juga dilakukan.
Universiti Sains dan Seni Kurashiki menyimpulkan menerusi kajian mereka bahawa makhluk itu dihasilkan. Hiroshi berkata artifak itu berkemungkinan telah dicipta untuk membuat duit daripada daya tarikan masyarakat Jepun terhadap ikan duyung.
“Begitu banyak kandungan yang dicipta termasuk cerita, gambar dan legenda. Mumia ikan duyung ini mungkin dihasilkan di pelbagai tempat di seluruh Jepun sebagai bahan pameran atau dieksport ke luar negara.
Terdapat kumpulan dan juruteknik di Jepun pada masa itu yang mempunyai kemahiran untuk menghasilkan mumia rumit ini. Salah satu kata kunci dalam penyelidikan saya ialah permintaan. Mumia dicipta kerana permintaan,” jelas Hiroshi.
Kepentingan ikan duyung Jepun dari sudut agama
Hiroshi berkata ikan duyung Jepun mempunyai legenda keabadian. Penduduk tempatan Jepun percaya anda tidak akan menghembuskan nafas terakhir sekiranya makan daging ikan duyung.
“Terdapat legenda di Jepun bahawa seorang wanita memakan daging ikan duyung secara tidak sengaja dan hidup selama 800 tahun. Legenda Yao-Bikuni ini juga dipelihara berhampiran kuil tempat mumia ikan duyung itu ditemui.
Saya dengar bahawa sesetengah orang pernah makan sisik mumia ikan duyung kerana mempercayai legenda berkenaan. Ada juga legenda yang berkata ikan duyung telah meramalkan penyakit berjangkit,” ujarnya.
Sepucuk surat kuno yang dipercayai telah ditulis pada tahun 1903 oleh bekas pemilik disimpan bersama mumia berkenaan dan ia memberikan cerita tentang asal usulnya.
“Seekor ikan duyung terperangkap dalam jaring tangkap ikan di laut di luar wilayah Kochi,” kata surat itu.
Nelayan yang menangkap makhluk itu tidak tahu ia adalah ikan duyung tetapi membawanya ke Osaka dan menjualnya sebagai seekor ikan luar biasa. Nenek moyang saya membelinya dan menyimpannya sebagai khazanah keluarga kami.”
Mumia itu dipamerkan di tokong berkenaan 40 tahun lalu
Kozen Kuida ketua paderi kuil di bandar Asakuchi berkenaan berkata mumia itu dipamerkan dalam bekas kaca kira-kira 40 tahun lalu dan ia kini disimpan dalam peti besi kalis api.
“Kami telah menyembahnya berharap ia akan membantu mengurangkan wabak COVID-19 walaupun hanya sedikit,” katanya kepada The Asahi Shimbun iaitu sebuah akhbar Jepun pada tahun lalu.
Hiroshi mempunyai teori tentang bagaimana mumia itu berakhir di kuil berkenaan dengan berkata, “Apa yang berlaku kepada mumia yang ditinggalkan selepas tidak lagi digunakan sebagai bahan pameran?
Mumia tidak boleh dibuang kerana perasaan masyarakat Jepun terhadap ikan duyung. Ikan duyung didermakan kepada kuil. Mumia dipelihara dengan teliti di kuil dan ia akan diwariskan sebagai khazanah.”
Hiroshi pada mulanya mengesyaki artifak itu dihasilkan ketika zaman Edo. Kajian karbon baharu itu merekodkan beberapa skala tertanggal pada akhir 1800-an.
Untuk baca artikel-artikel berkaitan, anda boleh klik pada pautan di bawah:
